Η ελπιδοφόρα Οικονομία
Η Συμμετοχική Συνεταιριστική Ιδεολογία της Κοινωνικής Οικονομίας είναι ένα στέρεο και δοκιμασμένο μοντέλο ηλικίας τουλάχιστον 100 ετών, επιβίωσε ανάμεσα σε όλα τα κυρίαρχα συστήματα κρατικά ή ιδιωτικά, λειτουργώντας ανεξάρτητα από αυτά, έχει υποστεί πολλαπλές βελτιώσεις, μαζί με το επιχειρηματικό έργο επιτελεί και τεράστιο κοινωνικό, όλα αυτά που αναφέρονται στην συνέχεια είναι πραγματικότητα σε άλλες χώρες, μιας και συμμετέχουν 800.000.000 μέλη παγκοσμίως εξασφαλίζοντας 100 εκατομμύρια θέσεις εργασίας, 20% περισσότερες από αυτές των πολυεθνικών εταιρειών ( στοιχεία από την ιστοσελίδα www.ica.coop/coop/statistics.html )
Η εφαρμογή του παραγωγικού μοντέλου της Κοινωνικής Οικονομίας (των συνεταιρισμών), ως κομμάτι των καθημερινών σχέσεων βασίζεται «στην ανάπτυξη ανθρώπινων πόρων με την συνεργασία και όχι με την εκμετάλλευση από το κεφάλαιο, με τις συμμετοχικές επιχειρήσεις ως ένα εργαλείο οικονομικής δημοκρατίας που εκπληρώνουν ταυτόχρονα και μια αποστολή για το κοινωνικό σύνολο, με αμοιβαία αυτοβοήθεια, με φροντίδα για τους άλλους, οδηγώντας στην οικονομική και κοινωνική καταξίωση» (Εφαρμοζόμενες Αρχές και Αξίες της Διεθνής Συνεταιριστικής Ένωσης 1989 Τόκυο 30ό παγκόσμιο συνέδριο).
Ως ένα ολοκληρωμένο παράδειγμα εφαρμογής αναφέρουμε το Συνεταιριστικό Σύστημα Mondragon στην Ισπανία. (http://www.mcc.es/)
Συνοπτικά από το 1956, έτος ιδρύσεως του πρώτου εργοστασίου (ULGOR) μέχρι σήμερα διαθέτει 200 εργοστάσια υψηλής τεχνολογίας, συνταξιοδοτικό και ασφαλιστικό σύστημα υγείας (LagunAro) που εγγυάται την επιστροφή του 100% των κρατήσεων κατά την σύνταξη, Ερευνητικό κέντρο (Ikerlan), σύστημα εκπαίδευσης όλων των βαθμίδων με κορωνίδα το Πολυτεχνείο Mondragon και το Πανεπιστήμιο Διοίκησης – Οικονομίας – διάδοσης συνεταιριστικής ιδέας (Otalora). Διαθέτει υβριδικό καταναλωτικό συνεταιρισμό (Eroski) με 480.000 μέλη που απολαμβάνουν χαμηλές τιμές τροφίμων γιατί ο καταναλωτικός συνεταιρισμός δεν έχει σκοπό το υπερβολικό κέρδος αλλά την εξυπηρέτηση της ευημερίας των μελών. Συνεταιριστική Τράπεζα (Caza Laboral Popular). Όπου οι αποταμιεύσεις της στήριξαν τις επιχειρήσεις σε περιόδους οικονομικής κρίσης. Η Caza Laboral Popular τις δεκαετίες 1980 και 1990 έδωσε επιδόματα, διέγραψε χρέη, εφαρμόζοντας την αρχή της αλληλεγγύης όλοι οι εργαζόμενοι των βιώσιμων επιχειρήσεων έδωσαν το 5% των ατομικών κερδών τους για την στήριξη των συναδέλφων άλλων επιχειρήσεων που περνούσαν δύσκολες στιγμές, έμπειρα στελέχη της Τράπεζας ανάλαβαν την διοίκηση των επιχειρήσεων για να τις βγάλουν από την στενωπό.
Δημιουργήθηκε μιμούμενο την οικιακή οικονομία. Εκτός των χρημάτων των πρώτων συνεταίρων, δανείστηκε με χαμηλό επιτόκιο χρήματα από τους συμπολίτες χωρίς να τεμαχίσει σε μετοχές το πρώτο εργοστάσιο που δημιούργησε. Δεν έδωσε ιδιοκτησιακά δικαιώματα της εργοστασιακής περιουσίας στους δανειστές, ακριβώς όπως και μια οικογένεια όταν δανείζεται, δεν επιτρέπει στον δανειστή να εγκαθίσταται σπίτι της να κοιμάται στο κρεβάτι της και να τρώει το φαγητό της.
Εφάρμοσαν αυτό που στην Συνεταιριστική Ιδεολογία αναφέρεται ως « οι εργαζόμενοι πρέπει να νοικιάζουν το κεφάλαιο και όχι το κεφάλαιο να νοικιάζει τους εργαζόμενους». Με την εφαρμογή της συνεταιριστικής αρχής για δανεισμό με χαμηλά επιτόκια οι συμπολίτες συνέβαλαν στην ανάπτυξη του τόπου τους.
Αποσπάσματα κειμένου Η πρόκληση του Mondragon http://www.diktio-kapa.dos.gr/keimena/mondragon.pdf
«Σύμφωνα με τις αρχές του Ροσντέϊλ, η συμμετοχή είναι ελεύθερη για τους πάντες και στηρίζεται στη σχέση ένα μέλος μία ψήφος, οι μετοχές ανήκουν στα μέλη αποκλειστικά και κατά συνέπεια η άντληση κεφαλαίων από εξωτερικούς πόρους πραγματοποιείται μέσω δανεισμού και όχι με έκδοση μετοχών και η εκπαίδευση είναι διαρκής.
Η επιχείρηση ανέπτυξε ένα σύστημα εσωτερικών ατομικών λογαριασμών στους οποίους τοποθετείται το 70% των κερδών. Κάθε μέλος διαθέτει έναν τέτοιο εσωτερικό λογαριασμό. Το 30% τοποθετείται σ’ ένα κοινό λογαριασμό για κεφάλαιο κίνησης και επενδύσεις ενώ ένα μέρος δεσμεύεται από την κοινότητα. Οι εργαζόμενοι, δέσμευαν ένα μέρος των χρημάτων τους για χάρη της κοινότητας, αλλά αυτό θεωρούνταν ως δάνειο προς την τελευταία και έτσι, εισέπρατταν τον τόκο που αντιστοιχούσε στα χρήματα αυτά. Αυτό το σύστημα, ουσιαστικά, επιτρέπει στην επιχείρηση να κεφαλαιοποιεί περίπου το 100% των ετήσιων κερδών της, πράγμα που αποφέρει πολύ περισσότερα κέρδη σε σχέση με μια καπιταλιστική επιχείρηση.
Τα επίπεδα των μισθών καθορίζονται από μια φόρμουλα που λαμβάνει υπ’ όψη τον δείκτη τιμών κατανάλωσης, τον βαθμό δυσκολίας της εργασίας, την προσωπική απόδοση, την εμπειρία και τα επιπλέον προσόντα που μπορεί να διαθέτει ένας εργαζόμενος. Πρόσφατα (1973), δόθηκε επιπλέον βάρος στις διάφορες δεξιότητες που προάγουν την συνεργασία, μιας και ο ρόλος της τελευταίας είναι καθοριστικός για την επιτυχία του συνεταιριστικού εγχειρήματος
Πάνω απ’ όλα, το Μοντραγκόν αντιπροσωπεύει μια συνολική προσέγγιση στην ανάπτυξη των συνεταιρισμών. Γι’ αυτό και, σε αντίθεση με τις άλλες συνεταιριστικές απόπειρες, περιλαμβάνει και ένα επιπλέον επίπεδο τους “δευτεροβάθμιους συνεταιρισμούς” που ασχολούνται με την έρευνα, τη χρηματοδότηση, την τεχνική υποστήριξη και τις κοινωνικές υπηρεσίες. Επιπλέον, υπάρχουν καταναλωτικοί και οικοδομικοί συνεταιρισμοί οι οποίοι μπορούν να αναπαράγουν την κουλτούρα του συνεταιρισμού στις βασικές δραστηριότητες της καθημερινότητας
Τρία χρόνια μετά την ίδρυση της ULGOR, ιδρύθηκε η Λαϊκή Εργατική Τράπεζα (Caza Laboral Popular-CLP), που περιλάμβανε ένα πιστωτικό ίδρυμα και μια υπηρεσία παροχής τεχνικών συμβουλών. Η Λαϊκή Εργατική Τράπεζα, διαθέτει ένα Επιχειρηματικό Τμήμα δυναμικότητας 100 ατόμων, το οποίο συνεργάζεται με ομάδες που σχεδιάζουν την ίδρυση νέων συνεταιρισμών ή παρεμβαίνει στις σπάνιες περιπτώσεις όπου μια επιχείρηση που ήδη λειτουργεί εντάσσεται στο συνεταιριστικό δίκτυο. Το τμήμα αυτό υλοποιεί όλες εκείνες τις δραστηριότητες που έχουν σχέση με την ίδρυση της επιχείρησης (αρχιτεκτονικές μελέτες, αναλύσεις αγοράς, έρευνα κ.λ.π.) αλλά και παραμένει σε συνεργασία με τα στελέχη της για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρις ότου επιβεβαιωθεί η εμπέδωση των αρχών του δικτύου. Σε αντάλλαγμα, η επιχείρηση υπογράφει ένα συμβόλαιο ένταξης στο σύστημα του Μοντραγκόν και μόνιμης συνεργασίας με την Τράπεζα, η οποία διατηρεί επικουρική σχέση μαζί της. Το πλεόνασμα των βιομηχανικών συνεταιρισμών τοποθετείται στην Λαϊκή Εργατική Τράπεζα για να διοχετευτεί στην ίδρυση άλλων συνεταιρισμών.
Η Λαϊκή Εργατική Τράπεζα θεωρείται δευτεροβάθμιος συνεταιρισμός και το διοικητικό συμβούλιο συγκροτείται τόσο από μέλη των πρωτοβάθμιων βιομηχανικών συνεταιρισμών όσο και της ίδιας της Τράπεζας. Παράλληλα με την Λαϊκή Εργατική Τράπεζα, λειτουργούν και άλλοι δευτεροβάθμιοι συνεταιρισμοί, όπως ένας συνεταιρισμός κοινωνικών υπηρεσιών που εγγυάται συντάξεις που αναλογούν στο 100% των κρατήσεων αλλά και άλλες παροχές, μια κλινική. Επίσης, λειτουργεί κι ένας εκπαιδευτικός συνεταιρισμός που περιλαμβάνει κι ένα τεχνικό λύκειο(πλέον το 2009 περιλαμβάνει και Πανεπιστήμια). Το λύκειο αυτό διαθέτει και παραγωγικά τμήματα στα οποία οι σπουδαστές κάνουν την πρακτική τους και αμείβονται ως μερικώς απασχολούμενοι εργάτες. Όπως και σε κάθε δευτεροβάθμιο συνεταιρισμό στη διοίκηση της σχολής συμμετέχουν σπουδαστές και καθηγητές.
Η τράπεζα του Συστήματος Μοτραγκόν ως επόμενο βήμα συνεταιριστικής πρακτικής δημιούργησε υβριδικούς συνεταιρισμούς εργαζόμενων-καταναλωτών. Η ενωμένη λιανική αλυσίδα καταναλωτικών συνεταιρισμών είναι η μεγαλύτερη στην Ισπανία με ετήσιες πωλήσεις που ανέρχονται σε 2,6 δισεκατομμύρια δολλάρια. (στοιχεία για το έτος 1973)
Ένα από τα χαρακτηριστικότερα δείγματα της αποδοτικότητας του Μοντραγκόν, είναι ότι το Επιχειρηματικό Τμήμα συνεχίζει να αναπτύσσει νέους συνεταιρισμούς – 4 κατά μέσο όρο το χρόνο, με 400 μέλη περίπου ο καθένας. Από αυτούς, μόνο 2 έχουν αποτύχει μέχρι στιγμής(1973)»
Στο συνεταιριστικό σύστημα Mondragon τα κεφάλαια χρησιμοποιούνται για την εταιρική και κοινωνική ανάπτυξη (10 % αφιερώνεται στην εκπαίδευση) και όχι σε μπόνους και χρυσά αλεξίπτωτα των στελεχών.
Όπως προστάζει η οικιακή οικονομία, κατά τις μεγάλες οικονομικές κρίσεις του 1980 και 1990 δεν απολύθηκε κανένας, ακριβώς όπως η κάθε οικογένεια στηρίζει τα μέλη της σε δύσκολες στιγμές και δεν τα αποπέμπει.
Οι αποταμιεύσεις της Τράπεζας στήριξαν τις επιχειρήσεις. Η Caza Laboral Popular έδωσε επιδόματα, διέγραψε χρέη, εφαρμόζοντας την αρχή της αλληλεγγύης όλοι οι εργαζόμενοι των βιώσιμων επιχειρήσεων έδωσαν το 5% των ατομικών κερδών τους για την στήριξη των συναδέρφων άλλων επιχειρήσεων που περνούσαν δύσκολες στιγμές, έμπειρα στελέχη της Τράπεζας ανάλαβαν την διοίκηση των επιχειρήσεων για να τις βγάλουν από την στενωπό. (σχετικά κείμενα Άρθρο της Gurdian
http://www.guardian.co.uk/business/2001/oct/23/globalrecession.internationalnews και The Mondragon System: Cooperation at Work στην σελίδα 23 «Coping with Recession» http://www.newrules.org/resources/mondragon.pdf )
Πόσο διαφορετικό είναι αυτό το τραπεζικό σύστημα, από το χρηματιστηριακό τραπεζικό σύστημα της Ιδιωτικής Οικονομίας. Όπως γνωρίζουμε τώρα τα κράτη στηρίζουν τις Τράπεζες και όχι τις επιχειρήσεις.
Οι συνεταιρισμοί σύμφωνα με τις αρχές τους, δεν εισάγονται καν στο Χρηματιστήριο, γιατί δεν δίνουν μετοχές ιδιοκτησίας σε μη εργαζόμενους, αμείβουν την εργασία και όχι το κεφάλαιο.
Σύμφωνα με τον κορυφαίο οικονομολόγο Σαμίρ Αμίν (εφημερίδα Επενδυτής 19 Οκτ. σελ18) «Το παγκόσμιο ΑΕΠ το 2005 ήταν 45 τρις. δολάρια, και η χρηματιστηριακή φούσκα είναι 2.000 τρισεκατομμύρια. Αν οι κάτοχοι ζητήσουν ξαφνικά το κεφάλαιό τους θα πρέπει να τους δώσουμε εκατό φορές την παγκόσμια οικονομία»
Η Συμμετοχική Συνεταιριστική Ιδεολογία της Κοινωνικής Οικονομίας είναι ένα στέρεο και δοκιμασμένο μοντέλο ηλικίας τουλάχιστον 100 ετών, επιβίωσε ανάμεσα σε όλα τα κυρίαρχα συστήματα κρατικά ή ιδιωτικά, λειτουργώντας ανεξάρτητα από αυτά, έχει υποστεί πολλαπλές βελτιώσεις, μαζί με το επιχειρηματικό έργο επιτελεί και τεράστιο κοινωνικό, όλα αυτά που αναφέρονται στην συνέχεια είναι πραγματικότητα σε άλλες χώρες, μιας και συμμετέχουν 800.000.000 μέλη παγκοσμίως εξασφαλίζοντας 100 εκατομμύρια θέσεις εργασίας, 20% περισσότερες από αυτές των πολυεθνικών εταιρειών ( στοιχεία από την ιστοσελίδα www.ica.coop/coop/statistics.html )
Η εφαρμογή του παραγωγικού μοντέλου της Κοινωνικής Οικονομίας (των συνεταιρισμών), ως κομμάτι των καθημερινών σχέσεων βασίζεται «στην ανάπτυξη ανθρώπινων πόρων με την συνεργασία και όχι με την εκμετάλλευση από το κεφάλαιο, με τις συμμετοχικές επιχειρήσεις ως ένα εργαλείο οικονομικής δημοκρατίας που εκπληρώνουν ταυτόχρονα και μια αποστολή για το κοινωνικό σύνολο, με αμοιβαία αυτοβοήθεια, με φροντίδα για τους άλλους, οδηγώντας στην οικονομική και κοινωνική καταξίωση» (Εφαρμοζόμενες Αρχές και Αξίες της Διεθνής Συνεταιριστικής Ένωσης 1989 Τόκυο 30ό παγκόσμιο συνέδριο).
Ως ένα ολοκληρωμένο παράδειγμα εφαρμογής αναφέρουμε το Συνεταιριστικό Σύστημα Mondragon στην Ισπανία. (http://www.mcc.es/)
Συνοπτικά από το 1956, έτος ιδρύσεως του πρώτου εργοστασίου (ULGOR) μέχρι σήμερα διαθέτει 200 εργοστάσια υψηλής τεχνολογίας, συνταξιοδοτικό και ασφαλιστικό σύστημα υγείας (LagunAro) που εγγυάται την επιστροφή του 100% των κρατήσεων κατά την σύνταξη, Ερευνητικό κέντρο (Ikerlan), σύστημα εκπαίδευσης όλων των βαθμίδων με κορωνίδα το Πολυτεχνείο Mondragon και το Πανεπιστήμιο Διοίκησης – Οικονομίας – διάδοσης συνεταιριστικής ιδέας (Otalora). Διαθέτει υβριδικό καταναλωτικό συνεταιρισμό (Eroski) με 480.000 μέλη που απολαμβάνουν χαμηλές τιμές τροφίμων γιατί ο καταναλωτικός συνεταιρισμός δεν έχει σκοπό το υπερβολικό κέρδος αλλά την εξυπηρέτηση της ευημερίας των μελών. Συνεταιριστική Τράπεζα (Caza Laboral Popular). Όπου οι αποταμιεύσεις της στήριξαν τις επιχειρήσεις σε περιόδους οικονομικής κρίσης. Η Caza Laboral Popular τις δεκαετίες 1980 και 1990 έδωσε επιδόματα, διέγραψε χρέη, εφαρμόζοντας την αρχή της αλληλεγγύης όλοι οι εργαζόμενοι των βιώσιμων επιχειρήσεων έδωσαν το 5% των ατομικών κερδών τους για την στήριξη των συναδέλφων άλλων επιχειρήσεων που περνούσαν δύσκολες στιγμές, έμπειρα στελέχη της Τράπεζας ανάλαβαν την διοίκηση των επιχειρήσεων για να τις βγάλουν από την στενωπό.
Δημιουργήθηκε μιμούμενο την οικιακή οικονομία. Εκτός των χρημάτων των πρώτων συνεταίρων, δανείστηκε με χαμηλό επιτόκιο χρήματα από τους συμπολίτες χωρίς να τεμαχίσει σε μετοχές το πρώτο εργοστάσιο που δημιούργησε. Δεν έδωσε ιδιοκτησιακά δικαιώματα της εργοστασιακής περιουσίας στους δανειστές, ακριβώς όπως και μια οικογένεια όταν δανείζεται, δεν επιτρέπει στον δανειστή να εγκαθίσταται σπίτι της να κοιμάται στο κρεβάτι της και να τρώει το φαγητό της.
Εφάρμοσαν αυτό που στην Συνεταιριστική Ιδεολογία αναφέρεται ως « οι εργαζόμενοι πρέπει να νοικιάζουν το κεφάλαιο και όχι το κεφάλαιο να νοικιάζει τους εργαζόμενους». Με την εφαρμογή της συνεταιριστικής αρχής για δανεισμό με χαμηλά επιτόκια οι συμπολίτες συνέβαλαν στην ανάπτυξη του τόπου τους.
Αποσπάσματα κειμένου Η πρόκληση του Mondragon http://www.diktio-kapa.dos.gr/keimena/mondragon.pdf
«Σύμφωνα με τις αρχές του Ροσντέϊλ, η συμμετοχή είναι ελεύθερη για τους πάντες και στηρίζεται στη σχέση ένα μέλος μία ψήφος, οι μετοχές ανήκουν στα μέλη αποκλειστικά και κατά συνέπεια η άντληση κεφαλαίων από εξωτερικούς πόρους πραγματοποιείται μέσω δανεισμού και όχι με έκδοση μετοχών και η εκπαίδευση είναι διαρκής.
Η επιχείρηση ανέπτυξε ένα σύστημα εσωτερικών ατομικών λογαριασμών στους οποίους τοποθετείται το 70% των κερδών. Κάθε μέλος διαθέτει έναν τέτοιο εσωτερικό λογαριασμό. Το 30% τοποθετείται σ’ ένα κοινό λογαριασμό για κεφάλαιο κίνησης και επενδύσεις ενώ ένα μέρος δεσμεύεται από την κοινότητα. Οι εργαζόμενοι, δέσμευαν ένα μέρος των χρημάτων τους για χάρη της κοινότητας, αλλά αυτό θεωρούνταν ως δάνειο προς την τελευταία και έτσι, εισέπρατταν τον τόκο που αντιστοιχούσε στα χρήματα αυτά. Αυτό το σύστημα, ουσιαστικά, επιτρέπει στην επιχείρηση να κεφαλαιοποιεί περίπου το 100% των ετήσιων κερδών της, πράγμα που αποφέρει πολύ περισσότερα κέρδη σε σχέση με μια καπιταλιστική επιχείρηση.
Τα επίπεδα των μισθών καθορίζονται από μια φόρμουλα που λαμβάνει υπ’ όψη τον δείκτη τιμών κατανάλωσης, τον βαθμό δυσκολίας της εργασίας, την προσωπική απόδοση, την εμπειρία και τα επιπλέον προσόντα που μπορεί να διαθέτει ένας εργαζόμενος. Πρόσφατα (1973), δόθηκε επιπλέον βάρος στις διάφορες δεξιότητες που προάγουν την συνεργασία, μιας και ο ρόλος της τελευταίας είναι καθοριστικός για την επιτυχία του συνεταιριστικού εγχειρήματος
Πάνω απ’ όλα, το Μοντραγκόν αντιπροσωπεύει μια συνολική προσέγγιση στην ανάπτυξη των συνεταιρισμών. Γι’ αυτό και, σε αντίθεση με τις άλλες συνεταιριστικές απόπειρες, περιλαμβάνει και ένα επιπλέον επίπεδο τους “δευτεροβάθμιους συνεταιρισμούς” που ασχολούνται με την έρευνα, τη χρηματοδότηση, την τεχνική υποστήριξη και τις κοινωνικές υπηρεσίες. Επιπλέον, υπάρχουν καταναλωτικοί και οικοδομικοί συνεταιρισμοί οι οποίοι μπορούν να αναπαράγουν την κουλτούρα του συνεταιρισμού στις βασικές δραστηριότητες της καθημερινότητας
Τρία χρόνια μετά την ίδρυση της ULGOR, ιδρύθηκε η Λαϊκή Εργατική Τράπεζα (Caza Laboral Popular-CLP), που περιλάμβανε ένα πιστωτικό ίδρυμα και μια υπηρεσία παροχής τεχνικών συμβουλών. Η Λαϊκή Εργατική Τράπεζα, διαθέτει ένα Επιχειρηματικό Τμήμα δυναμικότητας 100 ατόμων, το οποίο συνεργάζεται με ομάδες που σχεδιάζουν την ίδρυση νέων συνεταιρισμών ή παρεμβαίνει στις σπάνιες περιπτώσεις όπου μια επιχείρηση που ήδη λειτουργεί εντάσσεται στο συνεταιριστικό δίκτυο. Το τμήμα αυτό υλοποιεί όλες εκείνες τις δραστηριότητες που έχουν σχέση με την ίδρυση της επιχείρησης (αρχιτεκτονικές μελέτες, αναλύσεις αγοράς, έρευνα κ.λ.π.) αλλά και παραμένει σε συνεργασία με τα στελέχη της για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρις ότου επιβεβαιωθεί η εμπέδωση των αρχών του δικτύου. Σε αντάλλαγμα, η επιχείρηση υπογράφει ένα συμβόλαιο ένταξης στο σύστημα του Μοντραγκόν και μόνιμης συνεργασίας με την Τράπεζα, η οποία διατηρεί επικουρική σχέση μαζί της. Το πλεόνασμα των βιομηχανικών συνεταιρισμών τοποθετείται στην Λαϊκή Εργατική Τράπεζα για να διοχετευτεί στην ίδρυση άλλων συνεταιρισμών.
Η Λαϊκή Εργατική Τράπεζα θεωρείται δευτεροβάθμιος συνεταιρισμός και το διοικητικό συμβούλιο συγκροτείται τόσο από μέλη των πρωτοβάθμιων βιομηχανικών συνεταιρισμών όσο και της ίδιας της Τράπεζας. Παράλληλα με την Λαϊκή Εργατική Τράπεζα, λειτουργούν και άλλοι δευτεροβάθμιοι συνεταιρισμοί, όπως ένας συνεταιρισμός κοινωνικών υπηρεσιών που εγγυάται συντάξεις που αναλογούν στο 100% των κρατήσεων αλλά και άλλες παροχές, μια κλινική. Επίσης, λειτουργεί κι ένας εκπαιδευτικός συνεταιρισμός που περιλαμβάνει κι ένα τεχνικό λύκειο(πλέον το 2009 περιλαμβάνει και Πανεπιστήμια). Το λύκειο αυτό διαθέτει και παραγωγικά τμήματα στα οποία οι σπουδαστές κάνουν την πρακτική τους και αμείβονται ως μερικώς απασχολούμενοι εργάτες. Όπως και σε κάθε δευτεροβάθμιο συνεταιρισμό στη διοίκηση της σχολής συμμετέχουν σπουδαστές και καθηγητές.
Η τράπεζα του Συστήματος Μοτραγκόν ως επόμενο βήμα συνεταιριστικής πρακτικής δημιούργησε υβριδικούς συνεταιρισμούς εργαζόμενων-καταναλωτών. Η ενωμένη λιανική αλυσίδα καταναλωτικών συνεταιρισμών είναι η μεγαλύτερη στην Ισπανία με ετήσιες πωλήσεις που ανέρχονται σε 2,6 δισεκατομμύρια δολλάρια. (στοιχεία για το έτος 1973)
Ένα από τα χαρακτηριστικότερα δείγματα της αποδοτικότητας του Μοντραγκόν, είναι ότι το Επιχειρηματικό Τμήμα συνεχίζει να αναπτύσσει νέους συνεταιρισμούς – 4 κατά μέσο όρο το χρόνο, με 400 μέλη περίπου ο καθένας. Από αυτούς, μόνο 2 έχουν αποτύχει μέχρι στιγμής(1973)»
Στο συνεταιριστικό σύστημα Mondragon τα κεφάλαια χρησιμοποιούνται για την εταιρική και κοινωνική ανάπτυξη (10 % αφιερώνεται στην εκπαίδευση) και όχι σε μπόνους και χρυσά αλεξίπτωτα των στελεχών.
Όπως προστάζει η οικιακή οικονομία, κατά τις μεγάλες οικονομικές κρίσεις του 1980 και 1990 δεν απολύθηκε κανένας, ακριβώς όπως η κάθε οικογένεια στηρίζει τα μέλη της σε δύσκολες στιγμές και δεν τα αποπέμπει.
Οι αποταμιεύσεις της Τράπεζας στήριξαν τις επιχειρήσεις. Η Caza Laboral Popular έδωσε επιδόματα, διέγραψε χρέη, εφαρμόζοντας την αρχή της αλληλεγγύης όλοι οι εργαζόμενοι των βιώσιμων επιχειρήσεων έδωσαν το 5% των ατομικών κερδών τους για την στήριξη των συναδέρφων άλλων επιχειρήσεων που περνούσαν δύσκολες στιγμές, έμπειρα στελέχη της Τράπεζας ανάλαβαν την διοίκηση των επιχειρήσεων για να τις βγάλουν από την στενωπό. (σχετικά κείμενα Άρθρο της Gurdian
http://www.guardian.co.uk/business/2001/oct/23/globalrecession.internationalnews και The Mondragon System: Cooperation at Work στην σελίδα 23 «Coping with Recession» http://www.newrules.org/resources/mondragon.pdf )
Πόσο διαφορετικό είναι αυτό το τραπεζικό σύστημα, από το χρηματιστηριακό τραπεζικό σύστημα της Ιδιωτικής Οικονομίας. Όπως γνωρίζουμε τώρα τα κράτη στηρίζουν τις Τράπεζες και όχι τις επιχειρήσεις.
Οι συνεταιρισμοί σύμφωνα με τις αρχές τους, δεν εισάγονται καν στο Χρηματιστήριο, γιατί δεν δίνουν μετοχές ιδιοκτησίας σε μη εργαζόμενους, αμείβουν την εργασία και όχι το κεφάλαιο.
Σύμφωνα με τον κορυφαίο οικονομολόγο Σαμίρ Αμίν (εφημερίδα Επενδυτής 19 Οκτ. σελ18) «Το παγκόσμιο ΑΕΠ το 2005 ήταν 45 τρις. δολάρια, και η χρηματιστηριακή φούσκα είναι 2.000 τρισεκατομμύρια. Αν οι κάτοχοι ζητήσουν ξαφνικά το κεφάλαιό τους θα πρέπει να τους δώσουμε εκατό φορές την παγκόσμια οικονομία»
Αυτή είναι η φανταστική οικονομία της Αγοράς
Αυτή είναι η φανταστική οικονομία της Αγοράς που έχει κάνει χρηματιστηριακό είδος την ντομάτα, την πατάτα, το ρύζι το φαγητό…. Σύμφωνα με τον Υπουργό Ανάπτυξης κ. Φώλια, τα προϊόντα των Super Market, όταν τυπικά πωλούνται στο κόστος χονδρικής αγοράς στην πραγματικότητα δίνουν κέρδος 150%. http://www.greekretail.gr/articles/2418/index.html
.
Σε τιμές «πραγματικής οικονομίας» θα είχαμε μεγάλο οικονομικό απόθεμα για την ανάπτυξη των κοινωνικών δομών μας αντί να αγοράζουμε τα τρόφιμά μας 3 φορές πάνω.
Μήπως η «συνεταιριστική οικονομία» που «αναπτύσσεται όταν οι ανάγκες απειλούν άμεσα πλέον την ύπαρξη της ζωής, σε περιόδους πολέμου και οικονομικής κρίσης» είναι η πραγματική οικονομία;
Γιώργος Διδασκάλου «Αγροτικοί και αστικοί συνεταιρισμοί» σελ. 638
Μήπως οι τρέχον κοινωνικοοικονομικές συνθήκες ευνοούν την μετάβαση στην πραγματική συνεταιριστική οικονομία της κοινωνίας;
Μήπως εμείς γνωρίζουμε καλλίτερα τα προβλήματά μας, από το Απρόσωπο Κράτος και την Ανώνυμη Χρηματιστηριακή Οικονομία;
Μήπως μια λύση θα ήταν, η κατεύθυνση των καταθέσεων μας στις τοπικές συνεταιριστικές Τράπεζες, όπου με την ψήφο μας μπορούμε να επιβάλλουμε την χρηματοδότηση της ανάπτυξης της τοπικής κοινωνίας σε αντίθεση με το να επιδοτούμε με τις καταθέσεις μας τα χρηματιστηριακά τοξικά απόβλητα;
Μήπως πρέπει να δημιουργήσουμε καταναλωτικούς συνεταιρισμούς έτσι που να μας μένουν χρήματα για κοινωνικά έργα;
Μήπως πρέπει να ζητήσουμε όλοι μαζί την εφαρμογή της Διεθνής Συνεταιριστικής Νομοθεσίας που βασίζεται στις Διεθνείς Συνεταιριστικές Αρχές, όπως προτείνεται από όργανα του ΟΗΕ του www.copac.coop/guide- coop-legislation.pdf αλλά και από την Κομισίον που δίνει τις βασικές κατευθύνσεις για την δημιουργία της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας http://europa.eu/scadplus/leg/el/lvb/l26018.htm, αφήνοντας πλέον πίσω τους πολύχρονους ελληνικούς αυτοσχεδιασμούς;
Δυστυχώς μέχρι αυτή την στιγμή τα θεωρητικά και βιωματικά μοντέλα που κουβαλάμε όλοι μέσα μας, μας εμποδίζουν να ορθώσουμε μια καινούργια, ξεκάθαρη και πρακτική πρόταση, καταφεύγοντας συνεχώς στα γνωστά μοντέλα.
Ελπίζουμε μέσω της εκπομπής σας να γίνει πλατιά γνωστό το Τρίτο Σύστημα των 800.000.000 μελών παγκοσμίως.
Πιστεύουμε ότι σε εκατό χρόνια η Χρηματιστηριακή Οικονομία θα συζητιέται ως ένα ανέκδοτο από τα παλιά όπως αυτό που ακολουθεί:
Αυτή είναι η φανταστική οικονομία της Αγοράς που έχει κάνει χρηματιστηριακό είδος την ντομάτα, την πατάτα, το ρύζι το φαγητό…. Σύμφωνα με τον Υπουργό Ανάπτυξης κ. Φώλια, τα προϊόντα των Super Market, όταν τυπικά πωλούνται στο κόστος χονδρικής αγοράς στην πραγματικότητα δίνουν κέρδος 150%. http://www.greekretail.gr/articles/2418/index.html
.
Σε τιμές «πραγματικής οικονομίας» θα είχαμε μεγάλο οικονομικό απόθεμα για την ανάπτυξη των κοινωνικών δομών μας αντί να αγοράζουμε τα τρόφιμά μας 3 φορές πάνω.
Μήπως η «συνεταιριστική οικονομία» που «αναπτύσσεται όταν οι ανάγκες απειλούν άμεσα πλέον την ύπαρξη της ζωής, σε περιόδους πολέμου και οικονομικής κρίσης» είναι η πραγματική οικονομία;
Γιώργος Διδασκάλου «Αγροτικοί και αστικοί συνεταιρισμοί» σελ. 638
Μήπως οι τρέχον κοινωνικοοικονομικές συνθήκες ευνοούν την μετάβαση στην πραγματική συνεταιριστική οικονομία της κοινωνίας;
Μήπως εμείς γνωρίζουμε καλλίτερα τα προβλήματά μας, από το Απρόσωπο Κράτος και την Ανώνυμη Χρηματιστηριακή Οικονομία;
Μήπως μια λύση θα ήταν, η κατεύθυνση των καταθέσεων μας στις τοπικές συνεταιριστικές Τράπεζες, όπου με την ψήφο μας μπορούμε να επιβάλλουμε την χρηματοδότηση της ανάπτυξης της τοπικής κοινωνίας σε αντίθεση με το να επιδοτούμε με τις καταθέσεις μας τα χρηματιστηριακά τοξικά απόβλητα;
Μήπως πρέπει να δημιουργήσουμε καταναλωτικούς συνεταιρισμούς έτσι που να μας μένουν χρήματα για κοινωνικά έργα;
Μήπως πρέπει να ζητήσουμε όλοι μαζί την εφαρμογή της Διεθνής Συνεταιριστικής Νομοθεσίας που βασίζεται στις Διεθνείς Συνεταιριστικές Αρχές, όπως προτείνεται από όργανα του ΟΗΕ του www.copac.coop/guide- coop-legislation.pdf αλλά και από την Κομισίον που δίνει τις βασικές κατευθύνσεις για την δημιουργία της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας http://europa.eu/scadplus/leg/el/lvb/l26018.htm, αφήνοντας πλέον πίσω τους πολύχρονους ελληνικούς αυτοσχεδιασμούς;
Δυστυχώς μέχρι αυτή την στιγμή τα θεωρητικά και βιωματικά μοντέλα που κουβαλάμε όλοι μέσα μας, μας εμποδίζουν να ορθώσουμε μια καινούργια, ξεκάθαρη και πρακτική πρόταση, καταφεύγοντας συνεχώς στα γνωστά μοντέλα.
Ελπίζουμε μέσω της εκπομπής σας να γίνει πλατιά γνωστό το Τρίτο Σύστημα των 800.000.000 μελών παγκοσμίως.
Πιστεύουμε ότι σε εκατό χρόνια η Χρηματιστηριακή Οικονομία θα συζητιέται ως ένα ανέκδοτο από τα παλιά όπως αυτό που ακολουθεί:
Μια φορά και έναν καιρό σ´ ένα χωριό, ένας άντρας ο Χάρης ανακοίνωσε στους χωρικούς ότι θα αγόραζε μαϊμούδες προς 10 δολάρια τη μία.
Ξέροντας οι χωρικοί ότι υπήρχαν πολλές μαϊμούδες γύρω στο δάσος πήγαν και τις έπιασαν.
Ο Χάρης αγόρασε χιλιάδες προς 10 δολάρια τη μία όπως είπε. Το εμπόρευμα όμως λιγόστευε και οι χωρικοί σταμάτησαν να κυνηγάνε μαϊμούδες.
Ο Χάρης ξαναανακοινώνει ότι θα αγόραζε μαϊμούδες για 20 δολάρια τη μία. Οι χωρικοί έτρεξαν και έπιασαν και άλλες μαϊμούδες. Σύντομα όμως οι μαϊμούδες λιγόστεψαν κι άλλο, οι χωρικοί επέστρεψαν στα κτήματά τους.
Ο Χάρης ανακοινώνει πάλι ότι επειδή δεν υπάρχουν πλέον πολλές μαϊμούδες θα αγόραζε τη μία προς 25 δολάρια. Οι χωρικοί πιάνουν και τις λίγες που έμειναν.
Ο Χάρης τούς λέει καταλαβαίνω ότι δεν υπάρχουν πλέον παρά ελάχιστες μαϊμούδες γι’ αυτό και εγώ θα σας δώσω 50 δολάρια τη μία. Αλλά επειδή πρέπει να φύγω για την πόλη για δουλειές θα αναλάβει την αγοροπωλησία ο βοηθός μου.
Ο βοηθός φωνάζει τους χωρικούς και τους λέει. Κοιτάξτε τι έκανε ο Χάρης. Γέμισε ένα στάβλο γεμάτο με μαϊμούδες, θα σας τις πουλήσω εγώ για 35 δολάρια τη μία και όταν γυρίσει ο Χάρης τού τις πουλάτε εσείς για 50 δολάρια τη μία.
Οι χωρικοί στριμώχτηκαν μάζεψαν όλες τις οικονομίες τους και αγόρασαν όλες τις μαϊμούδες.
Δεν ξαναείδαν ούτε τον βοηθό ούτε τον Χάρη.
Καλώς ήρθατε στη Wall Street.
Μη κερδοσκοπικό
Δίκτυο Κοινωνικής Αλληλεγγύης &
Περιφερειακής Ανάπτυξης
Μη κερδοσκοπικό
Δίκτυο Κοινωνικής Αλληλεγγύης &
Περιφερειακής Ανάπτυξης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου