Τρίτη 16 Δεκεμβρίου 2008

Μια διαφορετική ματιά για την Οικονομία στον απόηχο της συνδιάσκεψης της G20

Τις 22 Οκτωβρίου οι Αντιπρόσωποι της Διεθνής Συνεταιριστικής Συμμαχίας έστειλε την επιστολή που ακολουθεί στους πολιτικούς ηγέτες του G8
http://www.ica.coop/publications/pressreleases/2008-g8.pdf


Οι άνθρωποι όλου του κόσμου παρακολουθούν με έκπληξη και δυσπιστία πως οι παγκόσμιες χρηματοοικονομικές δομές έχουν επηρεαστεί από το κλίμα πανικού με αποτέλεσμα, προμαχώνες των επενδύσεων και της τραπεζικής βιομηχανίας να έχουν καταρρεύσει και εξαφανιστεί. Αναρωτιούνται με έκπληξη για το γεγονός ότι οι πολιτικοί ηγέτες έχουν αναγκαστεί να δεσμεύσουν μεγάλα ποσά από τα χρήματα των φορολογουμένων, σε μια προσπάθεια να ενισχύσουν και σταθεροποιήσουν τις τράπεζες και τα χρηματιστήρια, στα οποία χρηματιστήρια και τράπεζες η ρίζα του κλυδωνισμού βρίσκεται στην εταιρική απληστία και την κακή διαχείριση με σκοπό το κέρδος. Νιώθουν φόβο για το ποιες θα είναι οι επιπτώσεις όλων αυτών στην πραγματική οικονομία.

Την ίδια στιγμή, αυτοί οι ίδιοι οι πολίτες γνωρίζουν ότι υπάρχει ένα εναλλακτικό, ασφαλές και βιώσιμο μοντέλο επιχείρησης που ανήκει και ελέγχεται από 800 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Είναι ένα μοντέλο με πίστη στις παγκόσμιας αξίες και τις αρχές της αυτο-βοήθειας, της υποστήριξης, της κοινωνικής ιδιοκτησίας και ελέγχου, της δημοκρατικής συμμετοχής, της δικαιοσύνης και της διαφάνειας. Είναι ένα μοντέλο επιχείρησης που δεν βρίσκεται στο έλεος του χρηματιστηρίου, επειδή στηρίζεται στην εισφορά κεφαλαίων από τα μέλη του και δεν υπόκειται στην χειραγώγηση και την απληστία των στελεχών, καθώς ( τα στελέχη ) είναι άνθρωποι του τόπου όπου τους ασκείται έλεγχος από τους ανθρώπους του τόπου. Είναι μια επιχείρηση όπου τα κέρδη της δεν διανέμονται απλώς στους μετόχους της, αλλά επιστρέφονται και σε αυτούς που κάνουν συναλλαγές με αυτήν την επιχείρηση, έτσι ώστε να διατηρεί τον πλούτο που παράγεται από τις τοπικές επιχειρήσεις για τις τοπικές κοινωνίες, για το καλό των οικογενειών και του κοινοτικού περιβάλλοντος
Αυτός είναι ο συνεταιριστικός τομέας της παγκόσμιας οικονομίας που απασχολεί 100 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο. Δεν είναι τυχαίο ότι οι πιο επιτυχημένες και σταθερές οικονομίες παγκοσμίως συμβαίνει να είναι και οι περισσότερο αναπτυγμένες συνεταιριστικές οικονομίες στον κόσμο.

Δεν είναι επίσης τυχαίο ότι αυτές οι συνεταιριστικές επιχειρήσεις που παρέμειναν πιστές στις συνεταιριστικές αξίες και αρχές, είναι οι ίδιες επιχειρήσεις που αυτές τις τελευταίες εβδομάδες έχουν ωφεληθεί από την πορεία των καταθέσεων και των τραπεζικών λογαριασμών τους ως αποτέλεσμα της αποτυχίας και της κατάρρευσης των (χρηματιστηριακών) επενδύσεων σε ακίνητα και τράπεζες - χωρίς αμφιβολία, αυτό είναι μια αναγνώριση της συνεχόμενης εμπιστοσύνης που περιβάλλονται από το ευρύ κοινό.
Ο κόσμος γνωρίζει ότι η συνεταιριστική είναι ένα διαφορετικό είδος επιχείρησης που καθοδηγείται από αξίες με μια διαφορετική ηθική.

Καθώς οι παγκόσμιοι πολιτικοί ηγέτες προγραμματίζουν να συνεδριάσουν για να εξετάσουν κατά πόσον τα παγκόσμια θεσμικά όργανα που ελέγχουν το οικονομικό και τραπεζικό σύστημα είναι κατάλληλα για αυτόν τον σκοπό, εμείς που έχουμε την τιμή να αντιπροσωπεύουμε τη παγκόσμια συνεταιριστική οικονομία, καλούμε τους πολιτικούς μας ηγέτες να:
1. Χρησιμοποιήσουν την συνδυασμένη πολιτική και οικονομική τους δύναμη και να επιδείξουν την ίδια ενεργητικότητα προς την κατεύθυνση της προστασίας των ανθρώπων αυτού του κόσμου από άλλες χειρότερες επιπτώσεις της παγκόσμιας ύφεσης, που αντιμετωπίζουμε τώρα ως αποτέλεσμα της κακής εταιρικής διαχείρισης του επιχειρηματικού μοντέλου που κινείται από το συμφέρον των επενδυτών.

2. Εξασφαλίσουν ότι στην προσπάθεια ενάντια στην ύφεση, και σε οποιαδήποτε μεταρρύθμιση του παγκόσμιου οικονομικού οικοδομήματος για ένα νέο ρυθμιστικό σύστημα, θα λάβουν ειδική μέριμνα για την σταθερότητα και την ασφάλεια της συνεταιριστικής παγκόσμιας οικονομίας και των αξιών της για τα εκατομμύρια των ατόμων και των οικογενειών που υποστηρίζει σε όλες τις γωνίες του κόσμου, και να δώσουν σε αυτό το μοντέλο επιχείρησης την αναγνώριση και την πολιτική υποστήριξη που απαιτεί η αποδεδειγμένη προσφορά του.
3. Διασφαλίσουν ένα πεδίο δραστηριοτήτων ίσων ευκαιριών μεταξύ των κρατών και των τραπεζικών μοντέλων, και να λάβουν υπόψη την διαφορετικότητα των τραπεζικών συστημάτων στους μελλοντικούς κανόνες.

Η Διεθνής Συνεταιριστική Συμμαχία είναι έτοιμη να συμβάλει με την ιδιαίτερη πείρα της στις εργασίες της G8 για την επίλυση αυτών των ζητημάτων.

Ivano Barberini
Πρόεδρος
Stanley Muchiri
Αντιπρόεδρος Αφρική
Li Chunsheng
Αντιπρόεδρος Ειρηνικού-Ασίας
Carlos Palacino
Αντιπρόεδρος Αμερική
Dame Pauline Green
Αντιπρόεδρος Ευρώπη

Εξ ονόματος των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου της I.C.A.:

Alban D’Amours (Καναδάς)
Won-Byung Choi (Κορέα)
Jean-Louis Bancel (Γαλλία)
Jean-Claude Detilleux (Γαλλία)
Steiner Dvergsdal (Νορβηγία)
Paul Hazen (ΗΠΑ)
Ramón Imperial Zúñiga (Μεξικό)
Surinder Kumar Jakhar (Ινδία)
Gun-Britt Mårtensson (Σουηδία)

Isami Miyata (Ιαπωνία)
Lourdes Ortellado Sienra (Παραγουάη)
Janusz Paszkowski (Πολωνία)
Javier Salaberria (Ισπανία)
Felice Scalvini (Ιταλία)
Seah Kian Peng (Σινγκαπούρη)
Teo Say Hong (Σινγκαπούρη)
Americo Utumi ( Βραζιλία)

_______________________________________________________
Η Διεθνής Συνεταιριστική Συμμαχία ( I.C.A. ) ενώνει τους συνεταιρισμούς παγκοσμίως. Είναι ο Υπερασπιστής των συνεταιριστικών αξιών και των αρχών και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για τo ιδιαίτερο, βασιζόμενο σε αξίες, οικονομικό επιχειρηματικό μοντέλο, το οποίο εξασφαλίζει τα άτομα και τις κοινότητες με ένα μηχανισμό αυτοβοήθειας και επιρροής πάνω στην ανάπτυξή τους. Η ICA υποστηρίζει τα συμφέροντα και την επιτυχή πορεία των συνεταιρισμών, διαδίδει καλύτερες πρακτικές και τεχνογνωσία, ενισχύει τη δημιουργία υποδομών και εποπτεύει την απόδοση και την πρόοδό τους κατά τη διάρκεια του χρόνου.

Ο κ. Χοσέ Μανουέλ Μπαρόζο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ( Κομισιόν ), ανάφερε στην συνδιάσκεψη του Group 20 « Στόχος μας είναι η δημιουργία μιας παγκόσμιας αγοράς βασισμένης στις Αρχές της Κοινωνικής Οικονομίας» ( Τηλεοπτικό δελτίο ειδήσεων SKY 16-11-08 ). Μήπως το μήνυμα έφτασε;
Ύστερα από πολυετείς παραινέσεις του Ευρωπαϊκού Τμήματος της ICA, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με πέντε κατά σειρά Εκθέσεις (1982, 1986, 1988, 1989, 1995) υιοθέτησε ισάριθμα Ψηφίσματα υπέρ «της ευρείας χρησιμοποίησης του συνεταιριστικού μοντέλου ανάπτυξης για την επίλυση σοβαρών οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων», επιτυγχάνοντας 20 χρόνια αργότερα τον Φεβρουάριο του 2002, ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ρομάνο Πρόντι να εξαγγείλει την θέση της Ε.Ε. περί της «υπεραξίας των Συνεταιρισμών» (Ι.Σ.Ε.Μ. Συνεταιριστικοί Προβληματισμοί 2002 σελ 15 )

Τι θα μπορούσε να κάνει η Κοινωνική Οικονομία στην Ελλάδα, μέσω του παραγωγικού τομέα της, τους συνεταιρισμούς, για τα καθημερινά οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα μας.

Την στιγμή που όλα αυτά συμβαίνουν στο παγκόσμιο στερέωμα, στην Ελλάδα οι στενές επιλογές μας αναλώνονται στο φάσμα των προτάσεων, όλη η Οικονομία κρατική, όλα ιδιωτικά και στα διάφορα κράματα κρατικής και ιδιωτικής Οικονομίας.

Είναι αξιοπερίεργο πως οι δημόσιοι ομιλητές στην Ελλάδα δεν μιλούν, ίσως γιατί δεν συμφωνούν, ίσως γιατί δεν γνωρίζουν, ίσως γιατί αποκρύπτουν, το αναγνωρισμένο διεθνώς τρίτο συνεταιριστικό τομέα της Οικονομίας των 800.000.000 μελών που σύντομα θα είναι μια εναλλακτική πρόταση και για την Ελλάδα.


Σύμφωνα με τον Υπουργό Ανάπτυξης κ. Φώλια «Το ποσοστό κέρδους στο σύνολο των προϊόντων στα ράφια αγγίζει το 100%». (Εφημερίδα Αδέσμευτος 16-11-2008 σελ 1 )

Η Ιδιωτική Οικονομία που σύμφωνα με τον Νόμο, σκοπός της είναι το κέρδος, επιδεικνύει την μέγιστη νομιμοφροσύνη και έχει επιτύχει στο έπακρο το σκοπό της.

Ποιος όμως, σε συνθήκες ελεύθερης διαμόρφωσης των τιμών στην Αγορά, μπορεί να μειώσει αυτές τις τιμές εκτός από (τους ανύπαρκτους στην Ελλάδα), ανοιχτούς καταναλωτικούς συνεταιρισμούς, όπου τα μέλη του έχουν αυτή την δυνατότητα, γιατί εκτός από πελάτες τους είναι ελεγκτές και ιδιοκτήτες τους σύμφωνα με τις Διεθνές Συνεταιριστικές Αρχές;

Στην Ευρώπη υπάρχουν 25.000.000 μέλη καταναλωτικών συνεταιρισμών, 160.000.000 μέλη σε όλα τα είδη συνεταιρισμών ή ένας στους τρεις Ευρωπαίους σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και. λειτουργούν ως κυματοθραύστες στην άνοδο των τιμών, ως ένας εναλλακτικός τρόπος αγοράς που αναγκάζει και τους ιδιώτες να συνετιστούν στην πολιτική πωλήσεων τους, προσφέροντας ένα πρόσθετο σταθεροποιητικό σύστημα στην αγορά.

Οι καταναλωτικοί συνεταιρισμοί εξασφαλίζουν χαμηλές τιμές στα προσφερόμενα προϊόντα, παρακάμπτοντας τον ιδιότυπο φόρο « υπέρ της πολυτελής διαβίωσης των Ιδιωτών» ( πως αλλιώς μπορούν να χαρακτηριστούν οι υπέρογκες αναφερόμενες αυξήσεις 100% ) αλλά και γιατί ΔΕΝ φορολογούνται οι συναλλαγές των μελών με τον συνεταιρισμό, όπως ισχύει σε όλο τον κόσμο εκτός από την Ελλάδα.
Εξισορροπούν το ατομικό με το κοινωνικό συμφέρον σύμφωνα με τις Διεθνείς Συνεταιριστικές Αρχές, μοιράζοντας δίκαια το 60% με 75% του πλεονάσματος στα μέλη του, ανάλογα με το ύψος των συναλλαγών τους με τον καταναλωτικό συνεταιρισμό, και αφιερώνουν το υπόλοιπο 40% με 25%, ως κοινή ιδιοκτησία σε κοινούς σκοπούς, όχι μόνο για τα λειτουργικά έξοδα του συνεταιρισμού αλλά και για κοινωφελείς μη - κερδοσκοπικές δραστηριότητες υπέρ των μελών του ή ολόκληρης την κοινωνίας, δημιουργώντας θέσεις εργασίας, καταπολεμώντας την ανεργία.

Ενδεικτικά στην Ελλάδα η κοινή περιουσία του καταναλωτικού συνεταιρισμού θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει γιατρούς γειτονιάς, φύλαξη παιδιών 3-4 οικογενειών σε σπίτι ενός από τους γονείς, συνοδούς παιδιών προς και από το σχολείο, βοήθεια ηλικιωμένων - παρασκευή του φαγητού τους κλπ ανακουφίζοντας τα βάρη της Οικιακής Οικονομίας.

Κατά μέσο όρο κάθε οικογένεια ξοδεύει 353 € τον μήνα σε είδη Super Market (Περιοδικό Self Service No375) ή 10.000 οικογένειες ξοδεύουν 3 εκατομμύρια 530 χιλιάδες € τον μήνα. Μια μείωση 25% θα μπορούσε να επιφέρει ενίσχυση των εισοδημάτων των 10.000 οικογενειών κατά 882.500 € το μήνα ή 88 € για κάθε οικογένεια, ή σαν ένας μέσος μισθός των 900 € να αυξήθηκε κατά 10%.

Εάν εκτός της αναφερόμενης ατομικής μείωσης του 25%, το κοινό κέρδος του συνεταιρισμού είναι το ελάχιστο 25 % ή 882.500 € τον μήνα, πόσες θέσεις κοινωνικής εργασίας θα μπορούσαν να εξασφαλιστούν δίνοντας ένα μέσο μικτό μισθό 1500 €;

Με την εφαρμογή των συνεταιριστικών μεθόδων, μπορούν να πέσουν οι τιμές ειδών πρώτης ανάγκης, δίνοντας μεγαλύτερη αγοραστική δύναμη στον μισθό μας, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας, μπορούμε να απολαμβάνουμε κοινωφελείς υπηρεσίες, χωρίς την επένδυση περισσότερων κεφαλαίων, αλλά με χρηστή διαχείριση των ήδη διαθέσιμων χρημάτων μας να έχουμε περισσότερα οφέλη, για μια ζωή με αξιοπρέπεια.

Κάλεσμα προς τους δημόσιους ομιλητές

Είμαστε μια μη κερδοσκοπική οργάνωση που σκοπό έχει την διάδοση και εφαρμογή των Συνεταιριστικών Αρχών και πρακτικών στον τόπο μας.

Μετά από τις κατ΄ επανάληψη επιστολές, που έχουμε στείλει σε αρμόδιους φορείς και πολιτικά κόμματα, καλούμε πλέον δημόσια, τους προσκεκλημένους της εκπομπής σας να πάρουν θέση και να συμμετέχουν στην διάδοση του συνεταιριστικού μοντέλου επιταχύνοντας την διαδικασία, που έτσι κι αλλιώς σύντομα θα μας χτυπήσει την πόρτα, αξιοποιώντας την δυνατότητα της δημόσιας παρουσίας και παρέμβασης που διαθέτουν, για την αποδεσμεύσει υπαρκτών πόρων για το όφελος του κάθε πολίτη ατομικά αλλά και του κοινωνικού συνόλου, για τις ευπαθείς ομάδες που μας χρειάζονται κοντά τους, για το καλό όλου του τόπου.

Για το μη κερδοσκοπικό
Δίκτυο
Κοινωνικής Αλληλεγγύης &
Περιφερειακής Ανάπτυξης
http://www.dikaio.dos.gr/
Η ελπιδοφόρα Οικονομία

Η Συμμετοχική Συνεταιριστική Ιδεολογία της Κοινωνικής Οικονομίας είναι ένα στέρεο και δοκιμασμένο μοντέλο ηλικίας τουλάχιστον 100 ετών, επιβίωσε ανάμεσα σε όλα τα κυρίαρχα συστήματα κρατικά ή ιδιωτικά, λειτουργώντας ανεξάρτητα από αυτά, έχει υποστεί πολλαπλές βελτιώσεις, μαζί με το επιχειρηματικό έργο επιτελεί και τεράστιο κοινωνικό, όλα αυτά που αναφέρονται στην συνέχεια είναι πραγματικότητα σε άλλες χώρες, μιας και συμμετέχουν 800.000.000 μέλη παγκοσμίως εξασφαλίζοντας 100 εκατομμύρια θέσεις εργασίας, 20% περισσότερες από αυτές των πολυεθνικών εταιρειών ( στοιχεία από την ιστοσελίδα www.ica.coop/coop/statistics.html )

Η εφαρμογή του παραγωγικού μοντέλου της Κοινωνικής Οικονομίας (των συνεταιρισμών), ως κομμάτι των καθημερινών σχέσεων βασίζεται «στην ανάπτυξη ανθρώπινων πόρων με την συνεργασία και όχι με την εκμετάλλευση από το κεφάλαιο, με τις συμμετοχικές επιχειρήσεις ως ένα εργαλείο οικονομικής δημοκρατίας που εκπληρώνουν ταυτόχρονα και μια αποστολή για το κοινωνικό σύνολο, με αμοιβαία αυτοβοήθεια, με φροντίδα για τους άλλους, οδηγώντας στην οικονομική και κοινωνική καταξίωση» (Εφαρμοζόμενες Αρχές και Αξίες της Διεθνής Συνεταιριστικής Ένωσης 1989 Τόκυο 30ό παγκόσμιο συνέδριο).


Ως ένα ολοκληρωμένο παράδειγμα εφαρμογής αναφέρουμε το Συνεταιριστικό Σύστημα Mondragon στην Ισπανία. (http://www.mcc.es/)

Συνοπτικά από το 1956, έτος ιδρύσεως του πρώτου εργοστασίου (ULGOR) μέχρι σήμερα διαθέτει 200 εργοστάσια υψηλής τεχνολογίας, συνταξιοδοτικό και ασφαλιστικό σύστημα υγείας (LagunAro) που εγγυάται την επιστροφή του 100% των κρατήσεων κατά την σύνταξη, Ερευνητικό κέντρο (Ikerlan), σύστημα εκπαίδευσης όλων των βαθμίδων με κορωνίδα το Πολυτεχνείο Mondragon και το Πανεπιστήμιο Διοίκησης – Οικονομίας – διάδοσης συνεταιριστικής ιδέας (Otalora). Διαθέτει υβριδικό καταναλωτικό συνεταιρισμό (Eroski) με 480.000 μέλη που απολαμβάνουν χαμηλές τιμές τροφίμων γιατί ο καταναλωτικός συνεταιρισμός δεν έχει σκοπό το υπερβολικό κέρδος αλλά την εξυπηρέτηση της ευημερίας των μελών. Συνεταιριστική Τράπεζα (Caza Laboral Popular). Όπου οι αποταμιεύσεις της στήριξαν τις επιχειρήσεις σε περιόδους οικονομικής κρίσης. Η Caza Laboral Popular τις δεκαετίες 1980 και 1990 έδωσε επιδόματα, διέγραψε χρέη, εφαρμόζοντας την αρχή της αλληλεγγύης όλοι οι εργαζόμενοι των βιώσιμων επιχειρήσεων έδωσαν το 5% των ατομικών κερδών τους για την στήριξη των συναδέλφων άλλων επιχειρήσεων που περνούσαν δύσκολες στιγμές, έμπειρα στελέχη της Τράπεζας ανάλαβαν την διοίκηση των επιχειρήσεων για να τις βγάλουν από την στενωπό.

Δημιουργήθηκε μιμούμενο την οικιακή οικονομία. Εκτός των χρημάτων των πρώτων συνεταίρων, δανείστηκε με χαμηλό επιτόκιο χρήματα από τους συμπολίτες χωρίς να τεμαχίσει σε μετοχές το πρώτο εργοστάσιο που δημιούργησε. Δεν έδωσε ιδιοκτησιακά δικαιώματα της εργοστασιακής περιουσίας στους δανειστές, ακριβώς όπως και μια οικογένεια όταν δανείζεται, δεν επιτρέπει στον δανειστή να εγκαθίσταται σπίτι της να κοιμάται στο κρεβάτι της και να τρώει το φαγητό της.
Εφάρμοσαν αυτό που στην Συνεταιριστική Ιδεολογία αναφέρεται ως « οι εργαζόμενοι πρέπει να νοικιάζουν το κεφάλαιο και όχι το κεφάλαιο να νοικιάζει τους εργαζόμενους». Με την εφαρμογή της συνεταιριστικής αρχής για δανεισμό με χαμηλά επιτόκια οι συμπολίτες συνέβαλαν στην ανάπτυξη του τόπου τους.

Αποσπάσματα κειμένου Η πρόκληση του Mondragon http://www.diktio-kapa.dos.gr/keimena/mondragon.pdf
«Σύμφωνα με τις αρχές του Ροσντέϊλ, η συμμετοχή είναι ελεύθερη για τους πάντες και στηρίζεται στη σχέση ένα μέλος μία ψήφος, οι μετοχές ανήκουν στα μέλη αποκλειστικά και κατά συνέπεια η άντληση κεφαλαίων από εξωτερικούς πόρους πραγματοποιείται μέσω δανεισμού και όχι με έκδοση μετοχών και η εκπαίδευση είναι διαρκής.

Η επιχείρηση ανέπτυξε ένα σύστημα εσωτερικών ατομικών λογαριασμών στους οποίους τοποθετείται το 70% των κερδών. Κάθε μέλος διαθέτει έναν τέτοιο εσωτερικό λογαριασμό. Το 30% τοποθετείται σ’ ένα κοινό λογαριασμό για κεφάλαιο κίνησης και επενδύσεις ενώ ένα μέρος δεσμεύεται από την κοινότητα. Οι εργαζόμενοι, δέσμευαν ένα μέρος των χρημάτων τους για χάρη της κοινότητας, αλλά αυτό θεωρούνταν ως δάνειο προς την τελευταία και έτσι, εισέπρατταν τον τόκο που αντιστοιχούσε στα χρήματα αυτά. Αυτό το σύστημα, ουσιαστικά, επιτρέπει στην επιχείρηση να κεφαλαιοποιεί περίπου το 100% των ετήσιων κερδών της, πράγμα που αποφέρει πολύ περισσότερα κέρδη σε σχέση με μια καπιταλιστική επιχείρηση.

Τα επίπεδα των μισθών καθορίζονται από μια φόρμουλα που λαμβάνει υπ’ όψη τον δείκτη τιμών κατανάλωσης, τον βαθμό δυσκολίας της εργασίας, την προσωπική απόδοση, την εμπειρία και τα επιπλέον προσόντα που μπορεί να διαθέτει ένας εργαζόμενος. Πρόσφατα (1973), δόθηκε επιπλέον βάρος στις διάφορες δεξιότητες που προάγουν την συνεργασία, μιας και ο ρόλος της τελευταίας είναι καθοριστικός για την επιτυχία του συνεταιριστικού εγχειρήματος

Πάνω απ’ όλα, το Μοντραγκόν αντιπροσωπεύει μια συνολική προσέγγιση στην ανάπτυξη των συνεταιρισμών. Γι’ αυτό και, σε αντίθεση με τις άλλες συνεταιριστικές απόπειρες, περιλαμβάνει και ένα επιπλέον επίπεδο τους “δευτεροβάθμιους συνεταιρισμούς” που ασχολούνται με την έρευνα, τη χρηματοδότηση, την τεχνική υποστήριξη και τις κοινωνικές υπηρεσίες. Επιπλέον, υπάρχουν καταναλωτικοί και οικοδομικοί συνεταιρισμοί οι οποίοι μπορούν να αναπαράγουν την κουλτούρα του συνεταιρισμού στις βασικές δραστηριότητες της καθημερινότητας

Τρία χρόνια μετά την ίδρυση της ULGOR, ιδρύθηκε η Λαϊκή Εργατική Τράπεζα (Caza Laboral Popular-CLP), που περιλάμβανε ένα πιστωτικό ίδρυμα και μια υπηρεσία παροχής τεχνικών συμβουλών. Η Λαϊκή Εργατική Τράπεζα, διαθέτει ένα Επιχειρηματικό Τμήμα δυναμικότητας 100 ατόμων, το οποίο συνεργάζεται με ομάδες που σχεδιάζουν την ίδρυση νέων συνεταιρισμών ή παρεμβαίνει στις σπάνιες περιπτώσεις όπου μια επιχείρηση που ήδη λειτουργεί εντάσσεται στο συνεταιριστικό δίκτυο. Το τμήμα αυτό υλοποιεί όλες εκείνες τις δραστηριότητες που έχουν σχέση με την ίδρυση της επιχείρησης (αρχιτεκτονικές μελέτες, αναλύσεις αγοράς, έρευνα κ.λ.π.) αλλά και παραμένει σε συνεργασία με τα στελέχη της για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρις ότου επιβεβαιωθεί η εμπέδωση των αρχών του δικτύου. Σε αντάλλαγμα, η επιχείρηση υπογράφει ένα συμβόλαιο ένταξης στο σύστημα του Μοντραγκόν και μόνιμης συνεργασίας με την Τράπεζα, η οποία διατηρεί επικουρική σχέση μαζί της. Το πλεόνασμα των βιομηχανικών συνεταιρισμών τοποθετείται στην Λαϊκή Εργατική Τράπεζα για να διοχετευτεί στην ίδρυση άλλων συνεταιρισμών.

Η Λαϊκή Εργατική Τράπεζα θεωρείται δευτεροβάθμιος συνεταιρισμός και το διοικητικό συμβούλιο συγκροτείται τόσο από μέλη των πρωτοβάθμιων βιομηχανικών συνεταιρισμών όσο και της ίδιας της Τράπεζας. Παράλληλα με την Λαϊκή Εργατική Τράπεζα, λειτουργούν και άλλοι δευτεροβάθμιοι συνεταιρισμοί, όπως ένας συνεταιρισμός κοινωνικών υπηρεσιών που εγγυάται συντάξεις που αναλογούν στο 100% των κρατήσεων αλλά και άλλες παροχές, μια κλινική. Επίσης, λειτουργεί κι ένας εκπαιδευτικός συνεταιρισμός που περιλαμβάνει κι ένα τεχνικό λύκειο(πλέον το 2009 περιλαμβάνει και Πανεπιστήμια). Το λύκειο αυτό διαθέτει και παραγωγικά τμήματα στα οποία οι σπουδαστές κάνουν την πρακτική τους και αμείβονται ως μερικώς απασχολούμενοι εργάτες. Όπως και σε κάθε δευτεροβάθμιο συνεταιρισμό στη διοίκηση της σχολής συμμετέχουν σπουδαστές και καθηγητές.
Η τράπεζα του Συστήματος Μοτραγκόν ως επόμενο βήμα συνεταιριστικής πρακτικής δημιούργησε υβριδικούς συνεταιρισμούς εργαζόμενων-καταναλωτών. Η ενωμένη λιανική αλυσίδα καταναλωτικών συνεταιρισμών είναι η μεγαλύτερη στην Ισπανία με ετήσιες πωλήσεις που ανέρχονται σε 2,6 δισεκατομμύρια δολλάρια. (στοιχεία για το έτος 1973)

Ένα από τα χαρακτηριστικότερα δείγματα της αποδοτικότητας του Μοντραγκόν, είναι ότι το Επιχειρηματικό Τμήμα συνεχίζει να αναπτύσσει νέους συνεταιρισμούς – 4 κατά μέσο όρο το χρόνο, με 400 μέλη περίπου ο καθένας. Από αυτούς, μόνο 2 έχουν αποτύχει μέχρι στιγμής(1973)»

Στο συνεταιριστικό σύστημα Mondragon τα κεφάλαια χρησιμοποιούνται για την εταιρική και κοινωνική ανάπτυξη (10 % αφιερώνεται στην εκπαίδευση) και όχι σε μπόνους και χρυσά αλεξίπτωτα των στελεχών.

Όπως προστάζει η οικιακή οικονομία, κατά τις μεγάλες οικονομικές κρίσεις του 1980 και 1990 δεν απολύθηκε κανένας, ακριβώς όπως η κάθε οικογένεια στηρίζει τα μέλη της σε δύσκολες στιγμές και δεν τα αποπέμπει.

Οι αποταμιεύσεις της Τράπεζας στήριξαν τις επιχειρήσεις. Η Caza Laboral Popular έδωσε επιδόματα, διέγραψε χρέη, εφαρμόζοντας την αρχή της αλληλεγγύης όλοι οι εργαζόμενοι των βιώσιμων επιχειρήσεων έδωσαν το 5% των ατομικών κερδών τους για την στήριξη των συναδέρφων άλλων επιχειρήσεων που περνούσαν δύσκολες στιγμές, έμπειρα στελέχη της Τράπεζας ανάλαβαν την διοίκηση των επιχειρήσεων για να τις βγάλουν από την στενωπό. (σχετικά κείμενα Άρθρο της Gurdian
http://www.guardian.co.uk/business/2001/oct/23/globalrecession.internationalnews και The Mondragon System: Cooperation at Work στην σελίδα 23 «Coping with Recession» http://www.newrules.org/resources/mondragon.pdf )

Πόσο διαφορετικό είναι αυτό το τραπεζικό σύστημα, από το χρηματιστηριακό τραπεζικό σύστημα της Ιδιωτικής Οικονομίας. Όπως γνωρίζουμε τώρα τα κράτη στηρίζουν τις Τράπεζες και όχι τις επιχειρήσεις.
Οι συνεταιρισμοί σύμφωνα με τις αρχές τους, δεν εισάγονται καν στο Χρηματιστήριο, γιατί δεν δίνουν μετοχές ιδιοκτησίας σε μη εργαζόμενους, αμείβουν την εργασία και όχι το κεφάλαιο.

Σύμφωνα με τον κορυφαίο οικονομολόγο Σαμίρ Αμίν (εφημερίδα Επενδυτής 19 Οκτ. σελ18) «Το παγκόσμιο ΑΕΠ το 2005 ήταν 45 τρις. δολάρια, και η χρηματιστηριακή φούσκα είναι 2.000 τρισεκατομμύρια. Αν οι κάτοχοι ζητήσουν ξαφνικά το κεφάλαιό τους θα πρέπει να τους δώσουμε εκατό φορές την παγκόσμια οικονομία»
Αυτή είναι η φανταστική οικονομία της Αγοράς
Αυτή είναι η φανταστική οικονομία της Αγοράς που έχει κάνει χρηματιστηριακό είδος την ντομάτα, την πατάτα, το ρύζι το φαγητό…. Σύμφωνα με τον Υπουργό Ανάπτυξης κ. Φώλια, τα προϊόντα των Super Market, όταν τυπικά πωλούνται στο κόστος χονδρικής αγοράς στην πραγματικότητα δίνουν κέρδος 150%. http://www.greekretail.gr/articles/2418/index.html
.
Σε τιμές «πραγματικής οικονομίας» θα είχαμε μεγάλο οικονομικό απόθεμα για την ανάπτυξη των κοινωνικών δομών μας αντί να αγοράζουμε τα τρόφιμά μας 3 φορές πάνω.

Μήπως η «συνεταιριστική οικονομία» που «αναπτύσσεται όταν οι ανάγκες απειλούν άμεσα πλέον την ύπαρξη της ζωής, σε περιόδους πολέμου και οικονομικής κρίσης» είναι η πραγματική οικονομία;
Γιώργος Διδασκάλου «Αγροτικοί και αστικοί συνεταιρισμοί» σελ. 638

Μήπως οι τρέχον κοινωνικοοικονομικές συνθήκες ευνοούν την μετάβαση στην πραγματική συνεταιριστική οικονομία της κοινωνίας;

Μήπως εμείς γνωρίζουμε καλλίτερα τα προβλήματά μας, από το Απρόσωπο Κράτος και την Ανώνυμη Χρηματιστηριακή Οικονομία;

Μήπως μια λύση θα ήταν, η κατεύθυνση των καταθέσεων μας στις τοπικές συνεταιριστικές Τράπεζες, όπου με την ψήφο μας μπορούμε να επιβάλλουμε την χρηματοδότηση της ανάπτυξης της τοπικής κοινωνίας σε αντίθεση με το να επιδοτούμε με τις καταθέσεις μας τα χρηματιστηριακά τοξικά απόβλητα;

Μήπως πρέπει να δημιουργήσουμε καταναλωτικούς συνεταιρισμούς έτσι που να μας μένουν χρήματα για κοινωνικά έργα;

Μήπως πρέπει να ζητήσουμε όλοι μαζί την εφαρμογή της Διεθνής Συνεταιριστικής Νομοθεσίας που βασίζεται στις Διεθνείς Συνεταιριστικές Αρχές, όπως προτείνεται από όργανα του ΟΗΕ του www.copac.coop/guide- coop-legislation.pdf αλλά και από την Κομισίον που δίνει τις βασικές κατευθύνσεις για την δημιουργία της Ευρωπαϊκής Συνεταιριστικής Εταιρείας http://europa.eu/scadplus/leg/el/lvb/l26018.htm, αφήνοντας πλέον πίσω τους πολύχρονους ελληνικούς αυτοσχεδιασμούς;

Δυστυχώς μέχρι αυτή την στιγμή τα θεωρητικά και βιωματικά μοντέλα που κουβαλάμε όλοι μέσα μας, μας εμποδίζουν να ορθώσουμε μια καινούργια, ξεκάθαρη και πρακτική πρόταση, καταφεύγοντας συνεχώς στα γνωστά μοντέλα.

Ελπίζουμε μέσω της εκπομπής σας να γίνει πλατιά γνωστό το Τρίτο Σύστημα των 800.000.000 μελών παγκοσμίως.

Πιστεύουμε ότι σε εκατό χρόνια η Χρηματιστηριακή Οικονομία θα συζητιέται ως ένα ανέκδοτο από τα παλιά όπως αυτό που ακολουθεί:

Μια φορά και έναν καιρό σ´ ένα χωριό, ένας άντρας ο Χάρης ανακοίνωσε στους χωρικούς ότι θα αγόραζε μαϊμούδες προς 10 δολάρια τη μία.
Ξέροντας οι χωρικοί ότι υπήρχαν πολλές μαϊμούδες γύρω στο δάσος πήγαν και τις έπιασαν.
Ο Χάρης αγόρασε χιλιάδες προς 10 δολάρια τη μία όπως είπε. Το εμπόρευμα όμως λιγόστευε και οι χωρικοί σταμάτησαν να κυνηγάνε μαϊμούδες.
Ο Χάρης ξαναανακοινώνει ότι θα αγόραζε μαϊμούδες για 20 δολάρια τη μία. Οι χωρικοί έτρεξαν και έπιασαν και άλλες μαϊμούδες. Σύντομα όμως οι μαϊμούδες λιγόστεψαν κι άλλο, οι χωρικοί επέστρεψαν στα κτήματά τους.
Ο Χάρης ανακοινώνει πάλι ότι επειδή δεν υπάρχουν πλέον πολλές μαϊμούδες θα αγόραζε τη μία προς 25 δολάρια. Οι χωρικοί πιάνουν και τις λίγες που έμειναν.
Ο Χάρης τούς λέει καταλαβαίνω ότι δεν υπάρχουν πλέον παρά ελάχιστες μαϊμούδες γι’ αυτό και εγώ θα σας δώσω 50 δολάρια τη μία. Αλλά επειδή πρέπει να φύγω για την πόλη για δουλειές θα αναλάβει την αγοροπωλησία ο βοηθός μου.
Ο βοηθός φωνάζει τους χωρικούς και τους λέει. Κοιτάξτε τι έκανε ο Χάρης. Γέμισε ένα στάβλο γεμάτο με μαϊμούδες, θα σας τις πουλήσω εγώ για 35 δολάρια τη μία και όταν γυρίσει ο Χάρης τού τις πουλάτε εσείς για 50 δολάρια τη μία.
Οι χωρικοί στριμώχτηκαν μάζεψαν όλες τις οικονομίες τους και αγόρασαν όλες τις μαϊμούδες.
Δεν ξαναείδαν ούτε τον βοηθό ούτε τον Χάρη.
Καλώς ήρθατε στη Wall Street.

Μη κερδοσκοπικό
Δίκτυο Κοινωνικής Αλληλεγγύης &
Περιφερειακής Ανάπτυξης